پاسخ حضرت امام علی علیه السلام به مردی از اهل شام زمانی که پرسید:آیا رفتن ما به سوی شام به قضا و قدر الهی بود؟

پس از گفتاری طولانی که این برگزیده ای از آن است:

وای بر تو ! شاید قضا لازم و قدر حتم را گمان برده ای؟! اگر این گونه بود هر آینه پاداش و عقاب باطل ، و بشارت و تهدید ساقط می شد.

خداوند سبحان بندگانش را بر اساس اختیار آنان امر فرموده ، و محض ترساندن نهی نموده ، آسان را به آنان تکلیف کرده ، و سخت را تکلیف نکرده ، به اندک عمل عطای بسیار عنایت کرده ، از این باب که مغلوب خلق است نافرمانی نشده ، و خلق فرمانش را برده اند نه از جهت اینکه مجبورشان کرده ، ارسال انبیاء بازیچه نیست ، و کتب آسمانی را برای بندگان به بیهودگی نفرستاده ، و آسمانها و زمین و آنچه بین آنهاست را بر وجه باطل نیافریده ،« ذلک ظن الذین کفروا فویل للذین کفروا من النار، این گمان مردمی است که کافر شدند ، پس وای بر کافران از عذاب دوزخ».

(نهج البلاغه،ص329/حکمت78)